Hợp đồng hoán đổi là một loại hợp đồng càng ngày càng được sử dụng rộng rãi trong hoạt động kinh doanh, giao dịch, đặc biệt là chứng khoán. Tuy nhiên không phải ai cũng biết Hợp đồng hoán đổi là gì và Hợp đồng hoán đổi có những đặc điểm như thế nào? Vì vậy Meotaichinh.net sẽ cùng các bạn tìm hiểu rõ hơn trong phần dưới dây!
Mục lục
Hợp đồng hoán đổi là gì?
Hợp đồng hoán đổi là khái niệm không còn quá xa lạ với nhiều người đặc biệt phổ biến trong các giao dịch chứng khoán phái sinh, chúng thường được dùng để phòng ngừa rủi ro tài chính và tạo thuận lợi cho các công ty trong nước.
Hợp đồng nói chung được hiểu là sự thỏa thuận giữa hai hay các bên về việc xác lập, đồng ý thay đổi hoặc là chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Có thể hiểu hợp đồng cũng là sự thể hiện ý chí của các bên bằng việc thỏa thuận với nhau về quyền, hay nghĩa vụ và trách nhiệm của các bên có mặt trong hợp đồng.
Khái niệm cơ bản về hợp đồng hoàn đổi
Chủ thể tham gia giao kết hợp đồng có thể là các cá nhân, pháp nhân hoặc các loại chủ thể khác. Khách thể của hợp đồng chính đối tượng đa dạng như tài sản, hàng hóa, dịch vụ… Hợp đồng được thành lập dựa trên các nguyên tắc tự do thỏa thuận, bình đẳng và thiện chí giữa các chủ thể được tham gia giao kết hợp đồng.
Hình thức hợp đồng cũng rất đa dạng như qua lời nói, qua văn bản hoặc qua hành vi khi pháp luật quy định cụ thể rõ ràng trong một số lĩnh vực.
Hợp đồng hoán đổi là một thỏa thuận dạng hợp đồng, các bên đối tác đồng ý thực hiện các khoản thanh toán định kỷ hoặc đồng ý trao đổi một khoản tiền trong tương lai theo phương thức được xác định sẵn và trong khoảng thời gian xác định trước.
Các bên sẽ thực hiện trao đổi dòng tiền này để đổi lấy dòng tiền khác, các dòng tiền này được gọi là các nhánh của hoán đổi và được tính bằng cách dựa trên sự thống nhất của các bên có mặt trong hợp đồng dựa trên sự tự nguyện, bình đẳng và nhất chí của các bên.
Hợp đồng hoán đổi thường được dùng trong việc phòng ngừa rủi ro tài chính (như rủi ro lãi suất, rủi ro tỷ giá, hay rủi ro giá cổ phiếu) hoặc mục đích tạo thuận lợi cho các công ty trong nước.
Đặc điểm của hợp đồng hoán đổi là gì?
Hợp đồng hoán đổi có 2 đặc điểm nổi bật như sau:
Thứ nhất, hợp đồng hoán đổi sẽ mang tính linh hoạt, bởi loại hợp đồng này không được giao dịch trên thị trường tập trung mà hầu hết chúng sẽ được giao dịch trên thị trường OTC do vậy các điều khoản của hợp đồng cũng sẽ có các điều khoản phù hợp với nhu cầu của các bên tham gia ký kết hợp đồng.
Thứ hai, Hợp đồng hoán đổi có sự khó khăn hơn trong việc thu xếp hợp đồng hoán đổi trực tiếp hai bên là những người sử dụng sản phẩm cuối cùng.
Những đặc điểm của hợp đồng hoàn đổi
Hiện nay, để đáp ứng nhu cầu ký kết hợp đồng hoán đổi đang ngày một lên cao, các tổ chức trung gian kinh doanh hợp đồng hoán đổi, nhà tạo lập thị trường hoặc ngân hàng giao dịch hợp đồng hoán đổi đứng giữa hoặc đóng vai trò kết nối các bên sử dụng cuối cùng, nghĩa là các đối tác của hợp đồng giao dịch hợp đồng hoán đổi sẽ được hưởng lợi từ chênh lệch giữa giá chào mua, và giá chào bán sản phẩm mà họ đưa ra các bên để có thể xác định các luồng tiền của hợp đồng là như thế nào.
Trên thực tế trong hợp đồng hoán đổi sẽ thực hiện hoán đổi các giá trị vật chất với nhau chứ không có nghĩa vụ phải thanh toán thêm bất kỳ một khoản lợi ích vật chất nào khác, từ đó:
– Hạn chế rủi ro tín dụng bằng cách thực hiện các thao tác theo nguyên tắc bù trừ, giảm khối lượng đồng tiền thanh toán giữa các bên tham gia hợp đồng;
– Các bên tham gia hợp đồng thường biết rõ về nhau kỹ hơn trước khi tiến hành ký kết hợp đồng.
– Hợp đồng hoán đổi chỉ được giao dịch trên thị trường phi tập trung ( chính là OTC) bằng phương thức thỏa thuận giữa các bên. Vì vậy các bên tham gia hợp đồng hoán đổi thường sẽ biết rõ lẫn nhau và chủ yếu là doanh nghiệp, hay các tập đoàn và tổ chức tài chính.
Các hợp đồng hoán đổi thường xuyên được dùng để phòng ngừa các loại rủi ro trong tài chính, để hưởng các ưu đãi, chính sách dành cho các công ty trong nước, hoặc là để nhằm mục đích đầu cơ.
Hợp đồng hoán đổi thường không thể được mua bán trao đổi như là các loại chứng khoán hay hợp đồng tương lai khác, mà chúng thực sự là những hợp đồng đặc biệt giữa hai bên xác định. Do đó, cách duy nhất để thoát ra khỏi hợp đồng hoán đổi là bằng thoả thuận song phương với phía đối tác để thực hiện huỷ hợp đồng, hoặc bằng cách chuyển nhượng nó cho bên thứ ba với điều kiện bắt buộc là có sự đồng ý của phía đối tác.
Các loại hợp đồng hoán đổi cơ bản
Hiện nay, hợp đồng hoán đổi thường bao gồm các dạng hợp đồng phổ biến sau:
– Hợp đồng hoán đổi lãi suất thực chất là hợp đồng phái sinh mà theo đó một bên sẽ thực hiện việc trao đổi dòng lãi suất để có thể lấy dòng tiền mặt của một bên khác.
– Hoán đổi tiền tệ là một hợp đồng thực hiện về trao đổi ngoại tệ theo đó hai bên sẽ trao đổi khoản tiền gốc và lãi cố định của một khoản vay để lấy về khoản gốc cố định và lãi tương đương một khoản vay của một số đồng tiền cụ thể khác.
Những loại hợp đồng cơ bản trên thị trường hiện nay
– Hợp đồng hoán đổi tín dụng là hợp đồng phái sinh tín dụng mà trong đó bên mua sẽ thanh toán một khoản tiền định kỳ cho bên bán, đổi lại họ nhận được một khoản bồi thường nếu công cụ tài chính cơ sở bị mất đi khả năng thanh toán.
– Hoán đổi hàng hóa là một dạng thỏa thuận đặc biệt mà theo đó giá thả nổi của hàng hóa (giá giao ngay) được trao đổi lấy giá cố định trong một khoảng thời gian đã xác định.
– Hợp đồng hoán đổi chứng khoán vốn cũng là một dạng hoán đổi mà tổ hợp các dòng tiền được các bên thỏa thuận và trao đổi giữa hai bên thực hiện hợp đồng trong khoảng thời gian xác định.
Trong lĩnh vực tài chính, hợp đồng hoán đổi ( tiếng Anh là swap contract), là một công cụ tài chính phái sinh (derivative) trong đó hai bên hay nhiều hơn sẽ trao đổi một dòng tiền (cash flow) này lấy một dòng tiền khác của bên kia. Những dòng tiền này được tính dựa trên giá trị nguyên tắc danh nghĩa, mà giá trị danh nghĩa này thường sẽ không được trao đổi giữa các bên. Kết quả là hợp đồng hoán đổi có thể được sử dụng để tạo ra những giá trị của hàng hóa cơ sở mà không được đảm bảo tài trợ, vì các bên có thể có lãi hay chịu lỗ từ sự biến động giá cả mà không ký gửi khoản giá trị danh nghĩa bằng tiền mặt hay bằng tài sản đảm bảo cho người làm hợp đồng.
