Tín phiếu là kênh đầu tư nhận được sự quan tâm từ các nhà đầu tư trên thị trường. Cùng chúng tôi tìm hiểu tín phiếu là gì, đặc điểm về tín phiếu trong bài viết sau đây.
Mục lục
Tín phiếu là gì?
Theo luật Các tổ chức tín dụng năm 2010: “Tín phiếu là chứng chỉ ghi nhận khoản nợ ngắn hạn được phát hành theo phương thức do pháp luật quy định để vay tiền”. Tín phiếu là thứ xác nhận quyền chủ nợ, quyền hưởng lợi tức ổn định của người sở hữu, nghĩa vụ của chủ thể phát hành. Đây là công cụ trên thị trường tiền tệ có thời hạn dưới 1 năm, ngắn hơn trái phiếu thông thường hoặc cổ phiếu.
Phát hành tín phiếu là huy động vốn dưới hình thức chứng chỉ vay nợ. Trong đó có xác nhận quyền của chủ nợ, quyền hưởng lợi… Vì thời gian đáo hạn ngắn nên tín phiếu có mức độ dao động thấp, nhà đầu tư sẽ có ít rủi ro nhất.
Phân loại tín phiếu
Có hai loại tín phiếu trên thị trường, mỗi loại có những đặc điểm khác nhau.
Tín phiếu kho bạc
Kho bạc Nhà nước là cơ quan phát hành tín phiếu kho bạc. Mục đích phát hành nhằm bù đắp các tổn thất tạm thời của ngân sách nhà nước, thúc đẩy thị trường tài chính phát triển.
Đây là công cụ tài chính có tính rủi ro thấp nhất vì chủ thể phát hành là kho bạc nhà nước. Khả năng mất thanh toán khi đến hạn của Chính phủ gần như không có, Chính phủ có nhiều phương thức để trả nợ. Tuy nhiên lãi suất thường thấp hơn các công cụ khá.
Tín phiếu kho bạc có đặc điểm sau:
Thuộc chứng khoán chiết khấu: Tín phiếu được bán với mức giá chiết khấu. Mức giá này thấp hơn mệnh giá, mục đích là không phải trả lãi. Tín phiếu kho bạc đến ngày đáo hạn, nhà đầu tư nhận được đủ mệnh giá của tín phiếu. Và phần chênh lệch giữa giá mua và mệnh giá là khoản lãi của nhà đầu tư.
Tín phiếu kho bạc phát hành theo từng lô với phương pháp đấu giá. Người mua chủ yếu là ngân hàng, tổ chức tài chính, công ty tài chính.
Loại tín phiếu này được xem là công cụ có tính lỏng cao nhất. Bởi lẽ tín phiếu kho bạc được mua bán nhiều nhất trên thị trường tiền tệ.
Ngân hàng Nhà nước dùng tín phiếu kho bạc như công cụ điều hành chính sách tiền tệ qua thị trường mở.
Tín phiếu ngân hàng nhà nước
Tín phiếu ngân hàng nhà nước là công cụ sử dụng với mục tiêu thắt chặt chính sách tiền tệ, phát hành bởi Ngân hàng Nhà nước. Tín phiếu ngân hàng được phát hành, hạch toán nghiệp vụ phát sinh, thanh toán… và do ngân hàng chịu trách nhiệm.
Theo quy định ở điều 4 Thông tư số 16/2019/TT-NHNN, tín phiếu ngân hàng nhà nước có các điều kiện sau:
Phát hành cho tổ chức tín dụng có tài khoản thanh toán VND tại ngân hàng nhà nước.
Phát hành và thanh toán tín phiếu ngân hàng nhà nước bằng Việt Nam Đồng.
Thời hạn tín phiếu là do ngân hàng nhà nước quy định, không quá 364 ngày.
Mệnh giá là 100.000 đồng hoặc bội số 100.000 đồng
Hình thức phát hành tín phiếu là ghi sổ.
Ngân hàng nhà nước quyết định lãi suất, điều chỉnh theo diễn biến thị trường tiền tệ, căn cứ vào mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ.
Tín phiếu ngân hàng được phát hành với giá bán thấp hơn mệnh giá. Ngày đến hạn thanh toán một lần bằng mệnh giá tín phiếu.
Khi đến hạn thanh toán, bên vay nợ thanh toán cho chủ tín phiếu bằng mệnh giá. Nếu ngày đến hạn rơi vào chủ nhật, nghỉ lễ thì thanh toán được thực hiện vào ngày tiếp theo sau đó.
Vay mượn phát hành tín phiếu phải thỏa thuận rõ ràng, điều khoản cụ thể. Trong đó có quy định về lãi suất, thời hạn vay, thời điểm trả nợ… Người có tín phiếu ngân hàng nhà nước khó mua bán, trao đổi, cầm cố một cách mập mờ không rõ ràng. Thường giữ cho tới khi đáo hạn để hưởng lãi suất cố định.
Khi mua tín phiếu ngân hàng nhà nước, phải chuyển tiền mua tín phiếu vào tài khoản theo chỉ định của ngân hàng nhà nước trong ngày thanh toán. Đồng thời thông tin trên lệnh chuyển tiền phải đúng theo quy định.
Những quy định về phát hành tín phiếu hiện nay
Nhà đầu tư cần lưu ý các quy định quan trọng dưới đây:
Đối tượng phát hành bao gồm:
Ngân hàng thương mại
Chi nhánh ngân hàng của nước ngoài tại Việt Nam.
Ngân hàng hợp tác xã
Công ty tài chính hay các công ty cho thuê tài chính
Đối tượng mua có thể là:
Các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Cá nhân Việt Nam.
Tổ chức, hay các cá nhân là người nước ngoài.
Đối với trái phiếu Chính phủ, đối tượng mua phải đảm bảo quy định Luật chứng khoán.
Mệnh giá:
Mệnh giá là 100.000 VNĐ hoặc bội số của 100.000 VNĐ
Mệnh giá được phát hành theo hình thức in sẵn hoặc theo thoả thuận.
Mục đích của việc phát hành tín phiếu
Có rất nhiều lý do để phát hành tín phiếu.
Ngăn chặn lạm phát đối với đồng tiền Việt Nam.
Tăng số lượng cung tiền.
Kích thích kinh tế của các tổ chức và doanh nghiệp tài chính, tạo lợi nhuận, tối giản hóa số tiền lưu thông.
Thặt chặt chính sách phát hành tiền tệ.
Các phương thức phát hành tín phiếu
Có 2 phương thức phát hành tín phiếu là
Phương thức bắt buộc: Phát hành căn cứ vào mục tiêu chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ. Tổ chức tín dụng mua tín phiếu do ngân hàng nhà nước phát hành bắt buộc theo quyết định của thống đốc ngân hàng nhà nước. Thống đốc sẽ quyết định mua lại tín phiếu ngân hàng nhà nước theo phương thức bắt buộc trước hạn nếu cần.
Tổ chức tín dụng thanh toán không đủ hoặc không mua, ngân hàng nhà nước sẽ trích nợ thanh toán của các tổ chức tài chính đó. Ngân hàng thông báo khi thu nợ đủ số tiền thiếu trong 5 ngày làm việc kể từ khi phát hành tín phiếu. Nếu đến hạn trích nợ mà không hoàn thành việc thu hồi thì tổ chức tín dụng sẽ bị xử phạt hành chính.
Phương thức đấu thầu: Phát hành theo quy định của ngân hàng nhà nước về đấu thầu thông qua nghiệp vụ thị trường mở. Đối tượng mua sẽ được nhận tín phiếu qua nghiệp vụ ghi sổ.
Tín phiếu là là kênh đầu tư an toàn, có rủi ro thấp. Vì thế các nhà đầu tư có thể cân nhắc lựa chọn loại hình này.
Xem thêm: 9+ nguyên nhân dẫn tới phá sản vì chơi chứng khoán
