Trong bối cảnh căng thẳng thương mại và an ninh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc gia tăng, một xu hướng tưởng chừng nghịch lý nhưng lại đang được triển khai mạnh mẽ: các ngân hàng Mỹ đang thu lợi lớn từ việc hỗ trợ các doanh nghiệp Trung Quốc vươn ra thị trường quốc tế. Theo bài báo của The Wall Street Journal (WSJ) được dẫn lại trên chuyên trang kinh tế-tài chính, các nhà đầu tư và ngân hàng trên phố Wall (Wall Street) đang tận dụng cơ hội từ sự phụ thuộc ngày càng tăng của các công ty Trung Quốc vào huy động vốn tại nước ngoài.
Tại trung tâm của xu hướng này chính là Hồng Kông – nơi được ví như “cầu nối” tài chính giữa doanh nghiệp Trung Quốc và thị trường vốn toàn cầu. Từ đầu năm đến tháng 9, các công ty Trung Quốc đã huy động hơn 23 tỷ USD thông qua các đợt IPO tại Hồng Kông, biến nơi đây thành một trong những sàn niêm yết sôi động nhất toàn cầu.
Một số ngân hàng đầu tư lớn của Mỹ như Morgan Stanley và Goldman Sachs đứng đầu các thương vụ này, thu về phí và hoa hồng đáng kể. Với mỗi đợt phát hành cổ phần (IPO) hoặc huy động vốn quốc tế mà công ty Trung Quốc lựa chọn, ngân hàng Mỹ trở thành người “mở đường” và hưởng lợi từ vai trò trung gian.
Hỗ trợ doanh nghiệp Trung Quốc vươn ra thế giới đồng nghĩa với việc các ngân hàng Mỹ không chỉ kiếm doanh thu lớn mà còn củng cố vị thế tại châu Á – thị trường được xem là chiến lược quan trọng trong dài hạn. Việc này càng đáng chú ý khi nhiều mảng của ngành ngân hàng truyền thống đang chịu áp lực: dịch vụ tín dụng thắt chặt, cạnh tranh khốc liệt, chi phí vận hành tăng. Trong khi đó, mảng hỗ trợ phát hành vốn cho doanh nghiệp quốc tế trở thành “vùng trũng lợi nhuận” đặc biệt.
Tuy nhiên, sự hợp tác này không hoàn toàn “sạch”: trên diễn đàn quốc hội Mỹ, các nghị sĩ đã bày tỏ lo ngại rằng việc các ngân hàng Mỹ hỗ trợ doanh nghiệp Trung Quốc có thể gián tiếp giúp những công ty có liên hệ với quân đội Trung Quốc hoặc có khả năng né các lệnh trừng phạt tiếp cận nguồn vốn phương Tây. Ví dụ, một số ngân hàng đã bị triệu tập để cung cấp thông tin liên quan tới việc tham gia các thương vụ IPO của CATL – công ty pin lớn của Trung Quốc đang bị cáo buộc hợp tác với quân đội nước này (mặc dù CATL phủ nhận).
Điều đáng nói là Hồng Kông – từng là cửa ngõ cho doanh nghiệp phương Tây tiến vào Trung Quốc – giờ đây lại trở thành một “cầu nối đi ra thế giới” cho các doanh nghiệp Trung Quốc. Vai trò truyền thống đã đảo chiều. Dù kinh tế Hồng Kông đang gặp khó khăn trong lĩnh vực bất động sản và nhiều khu vực trì trệ, lĩnh vực tài chính và phát hành vốn quốc tế vẫn sôi động.
Vậy đâu là động lực khiến các ngân hàng Mỹ “đổ xô” vào mảng hỗ trợ doanh nghiệp Trung Quốc? Trước hết, là nhu cầu mạnh mẽ từ phía doanh nghiệp Trung Quốc muốn huy động vốn quốc tế để mở rộng sản xuất, tiếp cận công nghệ, và nâng cao vị thế cạnh tranh toàn cầu. Thứ hai, ngân hàng Mỹ với mạng lưới toàn cầu, kinh nghiệm trong các thương vụ IPO quốc tế và “thương hiệu” uy tín quốc tế có lợi thế rõ ràng. Thứ ba, việc này giúp họ đa dạng hóa nguồn thu, không phụ thuộc vào thị trường trong nước, lại có thể tận dụng cơ hội tăng trưởng nhanh của các doanh nghiệp Trung Quốc.
Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích rõ ràng, cũng tồn tại nhiều rủi ro. Sự phụ thuộc vào công ty Trung Quốc có thể gây ra vấn đề nếu các lệnh trừng phạt tăng lên hoặc môi trường pháp lý, chính sách thay đổi đột ngột. Việc hỗ trợ doanh nghiệp với liên hệ quân đội hoặc những công ty đang bị giám sát có thể tạo ra rủi ro pháp lý và uy tín lớn. Như trường hợp CATL được nêu ra: việc ngân hàng Mỹ bị triệu tập về tham gia thương vụ IPO của họ cho thấy mức độ giám sát đang tăng lên.
Ngoài ra, mặc dù ngân hàng Mỹ có thể kiếm được phí lớn từ các thương vụ phát hành vốn quốc tế, nhưng sự gián đoạn từ địa chính trị hoặc sự đảo chiều trong chuỗi cung ứng toàn cầu có thể ảnh hưởng đến doanh nghiệp Trung Quốc và từ đó ảnh hưởng đến nguồn doanh thu của ngân hàng. Khi doanh nghiệp Trung Quốc gặp khó khăn, ngân hàng hỗ trợ phát hành vốn có thể phải chịu rủi ro tín dụng hoặc mất đi khách hàng trong dài hạn.
Về phía doanh nghiệp Trung Quốc, việc huy động vốn quốc tế thông qua Hồng Kông và sự hỗ trợ của ngân hàng Mỹ mở ra nhiều cơ hội: tiếp cận thị trường vốn lớn hơn, nâng cao uy tín, mở rộng quốc tế nhanh hơn. Tuy nhiên, họ cũng phải đối mặt với yêu cầu minh bạch cao hơn, chi phí phát hành, giám sát và tuân thủ pháp lý khó khăn hơn so với hoạt động nội địa. Hơn nữa, trong bối cảnh môi trường chính trị và thương mại quốc tế bất ổn, việc đặt “chân” ra thế giới luôn đi kèm với rủi ro lớn.
Tìm hiểu thêm: https://topi.vn/phuong-phap-zero-sum-budgeting.html
Đối với ngân hàng Mỹ, việc xây dựng và duy trì mối quan hệ với doanh nghiệp Trung Quốc cũng là chiến lược dài hạn. Khi mà cạnh tranh trong ngành ngân hàng từ fintech, lãi suất thấp và chi phí biến động ngày càng tăng, việc tìm kiếm các “ngách” lợi nhuận quốc tế là điều cần thiết. Khả năng hỗ trợ doanh nghiệp Trung Quốc vươn ra toàn cầu giúp ngân hàng giữ chân khách hàng lớn, tăng doanh thu dịch vụ và củng cố vị trí tại châu Á – nơi nhiều dự báo cho thấy tăng trưởng sẽ mạnh hơn so với Mỹ hoặc châu Âu.
Tuy nhiên, ngân hàng cũng phải cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn đối tác Trung Quốc. Việc tham gia vào thương vụ với công ty có rủi ro bị trừng phạt hoặc bị xem là “cửa hậu” cho tiếp cận vốn Mỹ có thể làm tổn hại uy tín. Do đó, ngân hàng Mỹ đang phải đẩy mạnh công tác kiểm soát rủi ro, tuân thủ quy định quốc tế và giám sát chặt chẽ các khách hàng doanh nghiệp Trung Quốc.
Tóm lại, câu chuyện ngân hàng Mỹ kiếm bộn tiền khi giúp các công ty Trung Quốc vươn ra thế giới là minh chứng cho mối quan hệ tài chính quốc tế phức tạp: tuy có căng thẳng địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc, nhưng trong lĩnh vực huy động vốn và niêm yết quốc tế lại xuất hiện một sự hợp tác mang lại lợi ích rõ ràng cho cả hai bên. Ngân hàng Mỹ tận dụng lợi thế toàn cầu và mạng lưới tài chính để thu phí và hoa hồng lớn, còn doanh nghiệp Trung Quốc tìm được lối ra tiếp cận vốn quốc tế và nâng cao vị thế. Nhưng cả hai phía đều phải đối mặt với rủi ro: từ các lệnh trừng phạt, thay đổi chính sách đến biến động thị trường vốn quốc tế.
Nếu bạn quan tâm tới những xu hướng huy động vốn quốc tế, IPO và vai trò của ngân hàng trong mở rộng toàn cầu, có thể tìm hiểu thêm các bài viết về chiến lược ngân hàng đầu tư quốc tế, hoạt động IPO tại châu Á và mối quan hệ tài chính giữa Mỹ-Trung.
